Η 5η Απριλίου έχει καθιερωθεί ως Πανελλήνια Ημέρα των Προσφύγων από το 1994, με πρωτοβουλία μη κυβερνητικών οργανώσεων όπως το Οικουμενικό Πρόγραμμα Προσφύγων της Εκκλησίας της Ελλάδας, το Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης και το Γραφείο της Αθήνας της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ.
Ειδικά για την Ελλάδα, αυτή η ημέρα έχει ιδιαίτερη σημασία, αφού έχει στιγματιστεί και γαλουχηθεί από την προσφυγιά και τις προεκτάσεις της. H Ελλάδα είναι από τις λίγες χώρες του κόσμου με τόσο μεγάλο ποσοστό προσφύγων και προσφυγογενών.
Το 1922 ενάμιση εκατομμύριο Έλληνες πρόσφυγες -όσοι επέζησαν από τις εθνικές εκκαθαρίσεις που πραγματοποίησε ο τούρκικος εθνικισμός- από τη Μικρά Ασία, τον Πόντο και την Ανατολική Θράκη ήρθαν πρόσφυγες στον ελεύθερο βαλκανικό νότο.
«Υπό τον καύσωνα και εν μέσω δυσωδίας κατάκεινται εις αθλίαν κατάστασιν περί τας πέντε και πλέον χιλιάδας προσφύγων της Σμύρνης, και κυρίως των προαστίων της και των χωρίων του εσωτερικού της Μ. Ασίας» γράφουν οι εφημερίδες τις πρώτες ημέρες του Σεπτεμβρίου του 1922, περιγράφοντας τις αφόρητες συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί στον Πειραιά μετά τις πρώτες αφίξεις των Μικρασιατών προσφύγων.
Με το προσφυγικό και μεταναστευτικό κύμα να είναι πιο επίκαιρο από ποτέ τα τελευταία χρόνια, ας δούμε με βάση τα ιστορικά ντοκουμέντα τις τέσσερις φορές όπου Έλληνες πρόσφυγες βρέθηκαν στη Συρία και Έλληνες πρόσφυγες ήρθαν στην Ελλάδα από την ευρύτερη περιοχή, σύμφωνα με δημοσίευμα του PressProject:
- Το 1923 μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή στο πλαίσιο της υποχρεωτικής ανταλλαγής πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
- Το 1939 όταν η περιοχή της Αλεξανδρέττας, μέρος της Μεγάλης Συρίας, προσαρτήθηκε στις επαρχίες της Τουρκίας.
- Το 1860 όταν ξεκίνησαν σφαγές και διώξεις χριστιανών στη Β. Αφρική.
- Το 1882 στη διάρκεια της αιγυπτιακής επανάστασης.
