Τρίτη και 13: Η ιστορία πίσω από τη «γρουσούζικη» μέρα

Τρίτη και 13 σήμερα και στην Ελλάδα οι… προκατειλημμένοι εφοδιάζονται με σκόρδο, φυλαχτά και αρκετή καχυποψία για ενδεχόμενες επιλογές και αποφάσεις τη συγκεκριμένη μέρα.

Ποια είναι όμως η ιστορία και η παράδοση της Τρίτης και 13 και πως της έχει κολλήσει η «ρετσινιά» της γρουσούζικης μέρας;

Καταρχάς, πρέπει να αναφέρουμε πως δεν είναι καθαρά ελληνικό φαινόμενο. Παρόλο που  οι αγγλοσάξωνες έχουν ως αντίστοιχη ημέρα την «Παρασκευή και 13», οι Έλληνες και οι ισπανόφωνοι λαοί θεωρούν την Τρίτη και 13 καταραμένη ημέρα. Οι Ισπανόφωνοι εκφράζουν την ημέρα με την παροιμία «En martes, ni te cases ni te embarques» («Την Τρίτη, μη παντρεύεσαι και μη ξεκινάς ταξίδι»).

Για τους Ελληνες η Τρίτη αποκαλείται «αποφράδα», αφού συνδέεται με την 29η Μαΐου 1453 και την Αλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς Τούρκους. Αν προστεθούν τα ψηφία της χρονολογίας 1453, δίνουν άθροισμα 13. Βέβαια, αυτή δεν είναι η απαρχή της προκατάληψης, καθώς όπως παρατηρεί ο “πατέρας” της ελληνικής λαογραφίας Νικόλαος Πολίτης (1852-1921), η ερμηνεία αυτή είναι υστερογενής, αφού και οι σύγχρονοι στην Άλωση απέδωσαν την εθνική εκείνη συμφορά στην ολέθρια επίδραση της ημέρας. Μαρτυρία για την πρόληψη αυτή υπάρχει ήδη από το 1164.

Μπορεί να βασίζεται σε επίδραση των πλανητών και, γενικότερα, σε αστρολογικές δοξασίες. Η Τρίτη πιστεύεται ότι κυριαρχείται από την επίδραση του Αρη, του θεού του πολέμου και σε διάφορες ευρωπαϊκές γλώσσες παίρνει το όνομά του (Mardi στα γαλλικά ή Martes στα ισπανικά).

Απ’ την άλλη, η δεισιδαιμονία του αριθμού 13 είναι ευρύτατα διαδεδομένη. Το 13 είναι ο κατεξοχήν κακότυχος αριθμός, που σπάει την αρμονία του 12 (12 Θεοί του Ολύμπου, 12 άθλοι του Ηρακλή, 12 φυλές του Ισραήλ, 12 μαθητές του Χριστού, 12 μήνες του χρόνου κλπ). Με την προσθήκη του αριθμού 1 σχηματίζεται η αρχή ενός νέου κύκλου. Μια εκδοχή παρουσιάζει πως το άγνωστο, που αντιπροσωπεύει ο αριθμός 13, προκαλεί ανησυχία στους ανθρώπους κι έτσι άρχισαν να το συνδέουν με ατυχή γεγονότα.

Τέλος, οι λόγοι που ταυτίζουμε τη μέρα αυτή με τη γρουσουζιά και την κακή τύχη είναι και για ψυχολογικούς λόγους, καθώς τείνουμε να θυμόμαστε ευκολότερα τα ατυχή γεγονότα και περιστατικά και υποσυνείδητα να τα συνδέουμε με τη συγκεκριμένη ημέρα.

 

 

 

Share