Η Παναγία Νερατζιώτισσα είναι μία από τις γνωστότερες εκκλησίες του Αμαρουσίου. Βρίσκεται στις παρυφές του λόφου Πέλικα, στη διασταύρωση των οδών Αγίου Κωνσταντίνου και Νερατζιωτίσσης. Είναι μια πολύ όμορφη, πετρόχτιστη εκκλησία που προσελκύει τα βλέμματα όχι με το μέγεθός της αλλά με την αρχιτεκτονική της που έχει χτιστεί με μέτρο και σεβασμό στο τοπίο. Αυτό, όμως, που γοητεύει περισσότερο είναι η ιστορία αυτής της εκκλησίας.
Η ιστορία του Αμαρουσίου είναι μακραίωνη και ξεκινάει από την αρχαιότητα. Στη θέση που σήμερα βρίσκεται η Παναγία Νερατζιώτισσα βρισκόταν το ιερό της Αρτέμιδος Αμαρυσίας, της προστάτιδας θεάς του αρχαίου Αμαρουσίου (Άθμονον), από την οποία το Μαρούσι πήρε το όνομά του. Επειδή η εκκλησία έχει χτιστεί στο ιερό αυτό, ορατά είναι τα αρχαία θεμέλια και οι κίονες γύρω από το ναό. Αυτή η σύνθεση των δύο πολιτισμών παρουσιάζει μεγάλο αρχαιολογικό ενδιαφέρον.
Δεν είναι γνωστό το πότε ακριβώς χτίστηκε η εκκλησία. Εικάζεται ότι αυτό έγινε στην πρώτη περίοδο της Τουρκοκρατίας στην Αθήνα, δηλαδή μεταξύ 1456 και 1687. Για την ανέγερσή της χρησιμοποιήθηκαν υλικά της παλαιοχριστιανικής και μέσης βυζαντινής περιόδου.
Είναι ένας μονόχωρος δρομικός, καμαροσκέπαστος ναός με ημικυκλική αψίδα ιερού και μεταγενέστερη προσθήκη νάρθηκα στη δυτική πλευρά.
Αναστηλώθηκε το 1923 με Βασιλικό Διάταγμα ως προέχον βυζαντινό μνημείο και από τότε λειτουργεί ανελλιπώς με όλες τις ακολουθίες και τη Θεία Λειτουργία καθημερινά.
Πηγές
