Η 6η Μαρτίου έχει καθιερωθεί από το Υπουργείο Παιδείας ως Πανελλήνια Ημέρα κατά της σχολικής βίας και του εκφοβισμού. Ειδικά σήμερα, με τα περιστατικά να πληθαίνουν και τα παιδιά να έρχονται αντιμέτωπα όλο και εντονότερα με την υποτίμηση και τον εκφοβισμό, είναι πολύ σημαντική η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των γονέων.
Ειδικά τα τελευταία χρόνια με την έξαρση της διαδικτυακής κουλτούρας, ο εκφοβισμός έχει επεκταθεί και στα ηλεκτρονικά μέσα, όπου μπορεί να είναι πιο εκτενής, κρυφός και με καταστροφικά αποτελέσματα στην παιδική ψυχολογία.
Ο εκφοβισμός και η βία στο σχολείο είναι και ομαδικό φαινόμενο, καθώς δεν αφορά μόνο το μαθητή που εκφοβίζει και εκείνον που εκφοβίζεται, αλλά και όσους είναι παρόντες ή γνωρίζουν την ύπαρξή του, δηλαδή τους παρατηρητές, οι οποίοι μπορεί να είναι είτε μαθητές είτε ενήλικες.
Ο όρος «εκφοβισμός και βία στο σχολείο» (school bullying) χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια κατάσταση, κατά την οποία ασκείται εσκεμμένη, απρόκλητη, συστηματική και επαναλαμβανόμενη βία και επιθετική συμπεριφορά, με σκοπό την επιβολή, την καταδυνάστευση και την πρόκληση σωματικού και ψυχικού πόνου σε μαθητές από συμμαθητές τους, εντός και εκτός σχολείου.
Σύμφωνα με έρευνα που είχε διεξαχθεί σε σχολεία της χώρας, το 10% του συνόλου των μαθητών πέφτουν θύματα ενδοσχολικής βίας από συνομηλίκους τους ή παιδιά διαφορετικών ηλικιών. Το ποσοστό των θυτών ανέρχεται στο 5% του μαθητικού πληθυσμού και η αναλογία των εμπλεκομένων σε περιστατικά βίας, αγοριών-κοριτσιών, είναι 3 προς 1, με τα αγόρια να υπερτερούν σε περιστατικά σωματικής βίας και τα κορίτσια σε περιστατικά λεκτικής.
Η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση σχετικά με φαινόμενα βίας και εκφοβισμού στο σχολικό περιβάλλον βρίσκονται στο επίκεντρο της σημερινής, πανελλήνιας ημέρας κατά της σχολικής βίας και του εκφοβισμού.
Όπως αναφέρει το Δίκτυο κατά της βίας στο σχολείο ο εκφοβισμός μπορεί να πάρει διάφορες μορφές:
Σωματικός: φυσικός τραυματισμός ή απειλή τραυματισμού προς κάποιον. Εκδηλώνεται με σπρωξίματα, σκουντήματα, αγκωνιές, γροθιές και κλοτσιές, τρικλοποδιές, χτυπήματα με αντικείμενα, τσιμπήματα και δαγκωνιές, περιορισμό του άλλου μέσω σωματικών πρακτικών.
Λεκτικός: συστηματική χρησιμοποίηση υβριστικών εκφράσεων, φραστικών επιθέσεων, προσβολών και απειλών, αγενών σχολίων και ειρωνείας, χρήση παρατσουκλιών.
Εκφοβισμός με εκβιασμό: εκούσια απόσπαση χρημάτων ή προσωπικών αντικειμένων, η οποία συνοδεύεται από απειλές ή και τον εξαναγκασμό σε αντικοινωνικές πράξεις.
Έμμεσος ή κοινωνικός: προσπάθεια για κοινωνική απομόνωση ή αγνόηση ατόμου, για άσκηση επιρροής στην ομάδα των συνομηλίκων ώστε να αισθανθούν αντιπάθεια για κάποιο συγκεκριμένο συμμαθητή τους, διάδοση κακόβουλων φημών και ψευδών.
Ηλεκτρονικός: αποστολή απειλητικού ή υβριστικού υλικού μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, των υπηρεσιών MMS και SMS που παρέχουν τα κινητά τηλέφωνα και των διαδικτυακών τόπων κοινωνικής δικτύωσης, χρήση ή παραποίηση των προσωπικών δεδομένων κάποιου ατόμου, αποκλεισμός του από μια δικτυακή ομάδα, κλήσεις στο κινητό του από άγνωστο νούμερο.
Ρατσιστικός: διάδοση αρνητικών σχολίων εξαιτίας της καταγωγής, της κοινωνικής τάξης, της οικονομικής κατάστασης, της διαφορετικότητας.
Σεξουαλικός: υβριστικά σχόλια, σκίτσα και γκράφιτι με σεξουαλικό περιεχόμενο, ανήθικες χειρονομίες, ανεπιθύμητο άγγιγμα, μέχρι και σοβαρές σεξουαλικές επιθέσεις.
Η πλατφόρμα «Live Without Bullying»
Το πρόγραμμα «Live Without Bullying» αποτελεί μία πρωτοβουλία του ΚΜΟΠ και υλοποιείται από τον Ιανουάριο του 2016. Το πρόγραμμα αποσκοπεί στην πρόληψη και αντιμετώπιση περιστατικών ενδοσχολικού και διαδικτυακού εκφοβισμού και υλοποιείται μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας www.livewithoutbullying.com.
Μέσα από την ηλεκτρονική πλατφόρμα παιδιά 10 έως 18 ετών και ενήλικοι, γονείς και εκπαιδευτικοί, που επηρεάζονται από το φαινόμενο του εκφοβισμού έχουν τη δυνατότητα να λάβουν δωρεάν υπηρεσίες συμβουλευτικής και πληροφόρησης προσαρμοσμένες στις ιδιαίτερες ανάγκες τους. Κάθε ομάδα διαθέτει το δικό της διακριτό χώρο.
Υπηρεσίες για παιδιά:
– Online Chat: Ανώνυμη και δωρεάν εξατομικευμένη συμβουλευτική στήριξη από έναν ειδικά εκπαιδευμένο σύμβουλο της επιλογής τους.
– Ιστορίες & Be positive: Κοινόχρηστοι χώροι στην οποία τα παιδιά μοιράζονται εμπειρίες και απόψεις.
– Ψηφιακή βιβλιοθήκη: Ενημέρωση σχετικά με το φαινόμενο του εκφοβισμού και όχι μόνο μέσα από πλούσιο υλικό (χρήσιμα tips, έρευνες, άρθρα, ασκήσεις, video κ.ά.)
Υπηρεσίες για γονείς και οι εκπαιδευτικούς:
– Messaging: Συμβουλευτική υποστήριξη από εξειδικευμένους συμβούλους μέσω ασύγχρονης ανταλλαγής μηνυμάτων.
-Αρθρογραφία: Στήλη με τις απόψεις ειδικών σχετικά με την παιδική και εφηβική υγεία
– Ψηφιακή βιβλιοθήκη: Ενημέρωση για το φαινόμενο του εκφοβισμού μέσα από έρευνες, μελέτες, εγχειρίδια, οδηγούς, εκπαιδευτικό υλικό κλπ.
Οι υπηρεσίες συμβουλευτικής υποστήριξης πλαισιώνονται από καμπάνιες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης και από εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές (με την έγκριση του Υπ. Παιδείας) και εκπαιδευτικούς από όλη την Ελλάδα που υλοποιούνται και διαδικτυακά μέσω της εφαρμογής e-learning του ΚΜΟΠ.
Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε το: www.livewithoutbullying.com
